ปฐมพุทธฯ ปัจฉิมพุทฯ

ปฐมพุทธภาสิตคาถา

หันทะ มะยัง ปะฐะมะพุทธะภาสิตะคาถาโย ภะณามะ เส

                เชิญเถิด เราทั้งหลาย จงกล่าวคาถาพุทธภาษิต ครั้งแรกของพระพุทธเจ้าเถิด

.............................................

อะเนกะชาติสังสารัง   สันธาวิสสัง อะนิพพิสัง

                      เมื่อเรายังไม่พบญาณ ได้แล่นท่องเที่ยวไปในสงสารอันเป็นเอนกชาติ

คะหะการัง คะเวสันโต  ทุกขา ชาติ ปุนับปุนัง

                      แสงหาอยู่ซึ่งนายช่างปลูกเรือน คือตัณหาผู้สร้างภพ  การเกิดทุกคราว เป็นทุกร่ำไป

คะหะการะกะ ทิฏโฐสิ  ปุนะ เคหัง นะ กาหะสิ

                      นี่แน่ะ นายช่างปลูกเรือน เรารู้จักเจ้าเสียแล้ว  เจ้าจะทำเรือนให้เราไม่ได้อีกต่อไป

สัพพา เต ผาสุกา ภัคคา  คะหะกูฏัง วิสังขะตัง

                      โครงเรือนทั้งหมดของเจ้าเราหักเสียแล้ว ยอดเรือนเราก็รื้อเสียแล้ว

วิสังขาระคะตังจิตตัง  ตัณหานัง ขะยะมัชฌะคา

                      จิตของเราถึงแล้วซึ่งสภาพที่อะไรปรุงแต่งไม่ได้อีกต่อไป  มันได้ถึงแล้วซึ่งความสิ้นไปแห่งตัณหา คือถึงนิพพาน

.............................................

ปัจฉิมพุทโธวาทปาฐะ

หันทะ มะยัง ปัจฉิมะพุทโธวาทะปาฐัง ภะณามะ เส

                เชิญเถิด เราทั้งหลาย จงกล่าวคำแสดงพระโอวาทครั้งสุดท้ายของพระพุทธเจ้าเถิด

.............................................

หันทะทานิ ภิกขะเว อามันตะยามิโว

                      ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้ เราขอเตือนท่านทั้งหลายว่า

วะยะธัมมา สังขารา

                      สังขารทั้งหลาย มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา

อัปปมาเทนะ สัมปาเทถะ

                      ท่านทั้งหลาย จงทำความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด

อะยัง ตะถาคะตัสสะ ปัจฉิมา วาจา

                      นี้เป็นพระวาจามีในครั้งสุดท้าย ของพระตถาคตเจ้า

.............................................