คำว่า บุญ หมายถึง สิ่งที่ชำระจิตใจให้หมดจดจากกิเลสเครื่องเศร้าหมองเมื่อทำแล้วทำให้จิตใจสบาย มีความสุข มีความเจริญก้าวหน้า เป็นเหตุให้ถึงสุคติภูมิ และถึงความสิ้นกิเลสได้ เมื่อกล่าวโดยย่อ บุญจึงเป็นชื่อของความสุขนั่นเอง
พระพุทธศาสนา ได้แสดงหลักหรือแหล่งแห่งบุญไว้ ๑๐ ประการ คือ ๑. การให้ทาน
๒. การรักษาศีล
๓. การอบรมจิตใจให้สะอาดสงบ สว่าง
๔. การประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตน
๕. การให้ความช่วยเหลือผู้อื่น
๖. การแผ่ความปรารถนาดีให้บุคคลอื่น
๗. การชื่นชมยินดีในความดีที่บุคคลอื่นทำ
๘. การฟังธรรม
๙. การแสดงธรรม
๑๐. การทำความเห็นของตนให้ถูกต้อง
คนทั่วไปมักเข้าใจแต่เพียงว่าการให้ทาน เช่น การทำบุญตักบาตร การบริจาคสิ่งของ การทอดกฐิน ทอดผ้าป่า เป็นต้นเท่านั้น จึงจะก่อให้เกิดบุญ ความเข้าใจเช่นนี้ถูกต้องตามหลักศาสนาเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น การกระทำอีกเก้าข้อที่เหลือ ไม่ว่าจะเป็นการรักษาศีล การอบรมจิตใจให้สะอาดสงบสว่างแม้กระทั่งการทำความเห็นให้ถูกต้อง ก็ล้วนเป็นแหล่งให้เกิดบุญทั้งสิ้น เพราะทุกครั้งที่ทำบุญเหล่านั้น จิตใจจะได้รับการชำระให้เกลี้ยงเกลาเบาบางจากกิเลสไปพร้อมกัน โดยใจความบุญเหล่านั้นเป็นบทฝึกเพื่อพัฒนาพฤติกรรมแต่ละด้านของคนให้ประณีตดีงามขึ้นไปตามลำดับ
ดังนั้น จึงไม่ควรมองบุญเฉพาะในแง่หวังผลศักดิ์สิทธิ์มีฤทธิ์ดลบันดาลแล้วมุ่งทำบุญด้วยการให้ทานเพียงด้านเดียว แต่ควรมองอย่างเป็นระบบแล้วขวนขวายทำบุญให้ครบทุกด้าน จึงจะได้ชื่อว่าเป็นคนมีบุญอย่างแท้จริง และบุญนี่แหล่ะจะนำพาชีวิตให้ประสบความสุข ดังคำพระที่กล่าวไว้ว่า ภิกษุทั้งหลาย พวกเธออย่ากลัวบุญเลย เพราะคำว่าบุญนี้เป็นชื่อของความสุข
................................................