มีเรื่องเล่าว่า
นักโทษคนหนึ่งต้องโทษจำคุกตลอดชีวิต ในข้อหาฆ่าคนตายโดยเจตนา เมื่อสอบถามว่าเหตุใดจึงต้องฆ่าคน
ได้รับคำตอบว่า เพราะความโมโหควบคุมอารมณ์ไม่อยู่ เมื่อถามต่อไปว่า
อะไรที่ทำให้โมโหจนควบคุมอารมณ์ไม่อยู่ ก็ได้รับคำตอบว่า เพราะถูกผู้ร่วมงานสบประมาทอย่างรุนแรง
เรื่องดังกล่าวทำให้ได้ข้อคิดว่า
บุคคลที่ต้องได้รับโทษทัณฑ์เพราะลุแก่อำนาจโทสะนี้มีมาก
สาเหตุสำคัญก็เพราะขาดความยับยั้งชั่งใจไม่สามารถอดกลั้นต่อความเจ็บใจได้
ถ้าจะคิดโดยเหตุผลแล้ว การอดกลั้นต่อคำว่ากล่าวเสียดสีให้เจ็บใจหรือเสียหายนั้นอาจจะต้องใช้เวลาและความอดทนอย่างมากเป็นพิเศษ
จึงจะทำให้หายโกรธได้
แต่ถ้าเราสนองความโกรธโดยกระทำการรุนแรงผิดกฎหมายจนต้องถูกจำคุก
ดูจะไม่คุ้มกันเลย ดังคำที่ว่า “อดทนต่อความเจ็บใจเพียง ๕ นาที น่าจะดีกว่าต้องไปอดทนในคุกตลอดชีวิต”
วิธีควบคุมจิตใจเมื่อกระทบกับอารมณ์ที่ไม่น่าปรารถนา
นั้น มี ๓ วิธี คือ
๑.นิ่ง
คือเมื่อได้ยินได้ฟังเรื่องที่ไม่น่าชอบใจ ให้นิ่งไว้ ไม่พูดและไม่ตอบโต้
ทำเหมือนกับไม่รู้ ไม่เห็น ไม่ได้ยินอะไร การนิ่งเป็นการตั้งหลักเพื่อให้เกิดสติ
เป็นการชะลอไม่ให้เรื่องเล็กกลายเป็นเรื่องใหญ่
แต่จะทำให้เรื่องใหญ่กลายเป็นเรื่องเล็ก และเรื่องเล็กกลายเป็นไม่เกิดเรื่อง
๒.นอน
พยายามนอนให้หลับ เพราะเมื่อนอนหลับเสียแล้ว จิตก็จะไม่รับรู้เรื่องใดๆ
ใจก็จะเป็นปกติสุข ซึ่งเป็นวิธียุติปัญหาได้
๓.หนี
คือหลีกเลี่ยงออกไปจากบุคคลหรือสถานที่ที่จะเป็นเหตุให้เกิดปัญหาสักระยะหนึ่ง
เป็นการเปิดโอกาสให้ได้ใช้ปัญญาพิจารณาถึงเหตุผล ทำให้เห็นทางออกที่ถูกต้องดีงาม
ปัญหาดังกล่าวก็จะยุติไป
ดังนั้น
หากเราสามารถยับยั้งใจตนเองต่ออารมณ์ที่ไม่น่าชอบใจได้ ปัญหาต่างๆ ก็จะไม่เกิดขึ้น
เราเองก็จะไม่ต้องมานั่งเสียใจว่า ความสะใจที่ได้ทำลงไปนั้นไม่คุ้มกับสิ่งที่ต้องสูญเสียไปเลย
.............................................