ชีวิตที่เกิดมาย่อมพบปัญหาและอุปสรรคต่างๆ
คล้ายกับลงทะเลย่อมเจอคลื่นกระทบ ดังนั้น ชีวิตจึงจำเป็นต้องต่อสู้
เพื่อให้อยู่รอดและดำเนินต่อไปได้ปัญหาและอุปสรรคทั้งหลายนั่นเองคือคู่ต่อสู้
ของชีวิต การต่อสู้ อาจแบ่งได้ ๒
ลักษณะคือ ต่อสู้กับสิ่งภายนอก เช่น ธรรมชาติและความทุกข์ทางกาย
รวมทั้งปัญหาอุปสรรค ที่เกี่ยวกับคนย่างหนึ่ง
และต่อสู้กับกิเลสซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นภายในจิตใจอย่างหนึ่ง แต่ในการต่อสู้ทั้ง
๒ ลักษณะนั้น มีหลักการที่เหมือนกันอย่างหนึ่ง กล่าวคือต้องระมัดระวัง คือมีสติอยู่เสมอ
หรือป้องกันตัวเรา จากสิ่งที่เป็นปัญหาอุปสรรคเหล่านั้นด้วยวิธีการ เช่น
การระวังมิให้เกิดขึ้น การบรรเทาให้ผ่อนคลายการหลีกเลี่ยง
ไม่เข้าใกล้และการขจัดออกไปให้เด็ดขาด
แต่การต่อสู้ที่ถูกต้องและควรแก่การยกย่องนั้น
ต้องเป็นการต่อสู้ที่มุ่งผลเพื่อให้ได้สันติ คือ
ความสงบที่เกิดขึ้นในอาณาจักรน้อยๆ อันมีพื้นที่เพียงยาววาหนาคืบ และกว้างศอก
ที่เรียกว่า ตัวเราคือชีวิตจิตใจของเรา แต่ละคน
นี่เองวิธีต่อสู้เพื่อให้เกิดสันติในอาณาจักรน้อยๆ นี้
ท่านแนะให้ทำด้วยการป้องกันคือมีสติรู้ตัวอยู่เสมอหรือขับไล่ ข้าศึกคือ กิเลสทั้งหลายให้ออกไปจากอาณาจักรคือชีวิตนี้
มิให้มาตั้งรกรากอยู่ได้โดยใช้ปัญญาเป็นอาวุธ ถ้าทำได้
ใจก็จะบริสุทธิ์เป็นอิสระครอบครองโลกคือ ชีวิตอย่างสงบสุข
และไม่ก่อความทุกข์ให้แก่ใครๆ เมื่ออาณาจักรน้อยๆ
ของแต่ละคนดำเนินไปอย่างสงบเช่นนี้ ย่อมส่งผลดีให้อาณาจักรใหญ่คือสังคมส่วนรวมสงบสุขไปด้วยย่างแน่นอน
.............................................